Judy Bakker is werkzaam als ergotherapeut en junior onderzoeker bij Omring (GRZPLUS). Als afstudeeropdracht voorheeft ze onderzoek gedaan naar de toepassing van augmented reality (AR) voor mensen met een visuospatieel neglect die na een beroerte weer moeten revalideren. Het resultaat van het onderzoek is een AR-spel dat op een leuke manier het visueel scannen van de omgeving stimuleert.
‘Het neglect kan het dagelijks leven van mensen die een beroerte hebben gehad behoorlijk belemmeren’, vertelt Judy. Als ergotherapeut in de geriatrische revalidatiezorg werkt ze veel met deze doelgroep. Zo helpt ze hen bij het weer zelfstandig kunnen uitvoeren van dagelijkse handelingen zoals wassen, aankleden en koken. Het lastige is dat deze mensen zelf vaak niet bewust zijn van het neglect waardoor de feedback van de ergotherapeut niet altijd aansluit bij hoe de doelgroep het neglect ervaart. ‘Vaak zeggen ze “Ja, ik heb een neglect”, maar ze ervaren dat niet zo.’
Aansluiten bij doelgroep
Marije Holstege, senior onderzoeker bij Omring en GRZPLUS, vult aan: ‘Een neglect komt vaak tot uiting doordat iemand de helft van het bord niet leegeet of voorwerpen aan de aangedane zijde niet opmerkt.’ Judy beaamt dat: ‘Wij leren die persoon dit te compenseren door zijn ogen of hoofd te draaien. Omdat ze zich er niet van bewust zijn, ontbreekt het ze aan een intrinsieke motivatie om aan het neglect te werken. Het viel Judy op dat de behandelmethode die wij aanbieden, visuele scanningstraining, niet helemaal aansloot bij de behoeften van de doelgroep zelf. ‘Het is niet prettig dat ik iemand er herhaaldelijk op moet wijzen om bijvoorbeeld meer naar links te kijken als diegene zelf het neglect niet ervaart.’ Volgens de revalidant ligt het vaak aan de omgeving: “Dat paaltje stond er ineens.”
Virtueel beeld in werkelijke omgeving
Het doel van Judy was om cliënten op een voor hen leukere en meer uitdagendere manier te helpen revalideren. Een mooi onderwerp voor onderzoek voor haar Master Digitale Innovatie in Zorg en Welzijn. Ze kwam uit bij augmented reality, waarbij je virtueel beeld toevoegt aan de werkelijke omgeving. ‘Dat is wezenlijk anders dan een bril met virtual reality waarbij je wordt afgesloten van de buitenwereld. Ik wilde dat iemand zich in zijn eigen omgeving kan verplaatsen en zo kan participeren aan het dagelijks leven.’ Met het dragen van de HoloLens™, een toepassing op basis van augmented reality, ziet iemand de eigen omgeving waaraan spelelementen zijn toegevoegd. Zodat iemand in zijn eigen omgeving kan oefenen en het geleerde ook makkelijker kan worden toegepast in het dagelijks leven.
Op zoek naar schilderijen
Dit heeft geresulteerd in een eerste versie van het AR-spel. In het prototype van dit spel is het alsof de cliënt zich in een virtueel museum bevindt waarbij hij of zij op zoek moet gaan naar virtuele schilderijen in zijn eigen werkelijke omgeving. ‘Zodra de cliënt het schilderij ziet, speelt een video af over de achtergrond van het schilderij’, zegt Judy. ‘Het spel is ontwikkeld samen met een game developer. We hebben de input meegenomen van revalidanten die het prototype hebben getest. Onder meer of de bril gebruiksvriendelijk is en om te achterhalen aan welke eisen het moet voldoen wil de doelgroep het leuk vinden om te doen.
Pioniers
Volgende stap is doorontwikkeling van de app waarbij ook gebruik wordt gemaakt van de HoloLens™ 2.0, een bril die iets lichter is en wat prettiger draagt. Het eindproduct moet echt aansluiten bij de behoeften van de eindgebruiker. Judy: ‘Mogelijk gaan we het spel nog persoonlijker maken waarbij we thema’s of geboorteplaatsen kunnen koppelen aan de cliënt die het op dat moment speelt. Voor de doorontwikkeling van de app ligt het onderzoeksprotocol klaar om in te dienen. Het gaat langs een medisch-ethische toetsing om te kijken of we dit ook mogen uitvoeren met cliënten in de praktijk.’ Laatste stap is onderzoeken wat de effectiviteit is bij de doelgroep, dus welke resultaten mogen we verwachten als we dit als therapie gaan gebruiken.
‘Als Topcare erkende organisatie investeren we in onderzoek gekoppeld aan onderwijs en praktijk, onderdeel daarvan is dat medewerkers zichzelf kunnen ontwikkelen als onderzoeker’, besluit Marije. ‘Dit is een mooi voorbeeld, waarbij Judy als ergotherapeut op basis van haar bevindingen in de praktijk een onderzoek is gestart. Hierin koppelen we onderzoek aan innovatie in de praktijk. Wat dat betreft zijn we pioniers.’
Het onderzoek is gepubliceerd in het internationaal wetenschappelijk tijdschrift Clinical eHealth. Lees hier het artikel op de site van GRZPLUS met een link naar het onderzoeksrapport: 'Augmented reality spel voor revalidanten met visuospatieel neglect'